Veelgestelde vragen

Zo’n complex probleem roept (veel) vragen op.

Kijk of jouw vraag hieronder wordt beantwoord. Staat hij er niet tussen? Stuur ons een mailtje, dan beantwoorden we je vraag, en plaatsen we hem erbij. 

Wat is dat, het aanpassen van DNA?

In dit project onderzoeken we het genetisch aanpassen van kiembaancellen. Wat is genetisch aanpassen eigenlijk? 

Het aanpassen van erfelijk materiaal (genen/DNA) van een plant, dier of mens. Met bijvoorbeeld de techniek CRISPR-Cas kan in het DNA een gen worden opgespoord, en vervolgens eruit geknipt of aangepast worden. Eventueel kan een ander stuk DNA erin geplakt worden. Onze erfelijke aanleg zit in onze genen. Van elk gen heb je er twee: één heb je van je vader gekregen en één van je moeder. Genen zijn stukjes DNA. Elk gen bepaalt voor een groot deel hoe we eruitzien, en zorgen dat ons lichaam goed werkt. Maar genen bepalen ook of we aanleg hebben voor erfelijke ziektes.  

We willen de belangen, behoeftes en waarden van verschillende groepen uit onze samenleving in beeld brengen.

Want alleen met de hele samenleving kunnen we keuzes die gemaakt worden namens heel Nederland onderbouwen, en input leveren om beleid te maken.

Denk aan vragen als: Wanneer noem je een aandoening ernstig? Wanneer vinden we het aanpassen van embryo-DNA veilig genoeg? Zijn alternatieven zoals embryoselectie niet al voldoende om te voorkomen dat er een kind geboren wordt met een erfelijke aandoening? Is het aanpassen van embryo-DNA eigenlijk wel nodig? En zal er een maatschappij ontstaan waarin mensen met een aandoening niet meer geaccepteerd worden? Zullen ouders steeds meer onder druk komen te staan om hun toekomstige kind genetisch te laten bewerken? Hoe zit het met commerciële belangen? 

Waarom dit onderzoek?

Wat is DNA?

DNA is de afkorting voor desoxyribonucleïnezuur.

DNA is de belangrijkste drager waarin al onze erfelijke eigenschappen zijn vastgelegd, een soort code. DNA is het molecuul dat bepaalt welke haar- of huidskleur je hebt, maar ook welke erfelijke ziekten je kan krijgen.

Het aanpassen van DNA van een persoon gebeurt in een kiemcel.

Dus er wordt een stukje code uit het DNA weggehaald waardoor de erfelijke ziekte niet meer aanwezig is in het DNA.

Hoe pas je DNA aan?

Waarom DNA aanpassen?

Als je DNA kan aanpassen, kan je daarmee bijvoorbeeld een genetische aandoening in het DNA verwijderen.

Het doel is de aanleg van een genetische aandoening in het DNA te verwijderen om zo te voorkomen dat iemand een (erfelijke) ziekte gaat ontwikkelen.

Is het al mogelijk

Ja..

Is het al mogelijk?

En… mag het?

En… Mag het?

Nee..

Kiembaancellen zijn voortplantingscellen die erfelijk materiaal doorgeven. Bijvoorbeeld ei- en spermacellen zijn kiembaancellen. 

Het bewerken (of het aanpassen) van erfelijk materiaal (DNA) van een persoon in een kiemcel. Kiemcellen zijn (voorlopers van) zaadcellen, eicellen of een bevruchte eicel. Kiemcellen zijn de basis van alle cellen die uiteindelijk een mens zullen vormen. Dit wordt ook wel embryo-DNA aanpassing genoemd. Het zou kunnen worden gedaan om de aanleg van een genetische aandoening in het DNA te verwijderen en zo te voorkomen dat iemand een (erfelijke) ziekte gaat ontwikkelen. De DNA- aanpassing in kiemcellen wordt doorgegeven van ouder op kind, op kind, op kind.  

Wat is een kiembaan?

Hoe onderzoeken jullie dit?

Door in dialoog te gaan willen we de belangen, behoeftes en waarden van verschillende (alle) groepen uit onze samenleving in beeld brengen.

We nodigen mensen uit om mee te praten en hun mening te uiten door evenementen en bijeenkomsten te organiseren waar dit mogelijk is.

Het genetisch aanpassen van DNA mag nog niet, en daar zijn meerdere redenen voor 

Door bewust genetische veranderingen aan te brengen in een embryo, betreden we een terrein waarbij we de toekomstige mens beïnvloeden zonder dat zij hier zelf toestemming voor kunnen geven. Dit roept vragen op over autonomie, rechtvaardigheid en de grenzen van onze maakbaarheid. Moeten we wel het recht hebben om genetische kenmerken en eigenschappen van een individu te manipuleren voordat hij of zij überhaupt geboren is?  

Voor sommige mensen zijn er diepgaande morele en religieuze overtuigingen die het aanpassen van embryo-DNA verbieden.  

Waarom zou je tegen zijn?

Waarom zijn mensen voor?

Erfelijke ziekten worden doorgegeven aan onze kinderen door ons DNA. Deze genetische afwijkingen kunnen, met nieuwe technologieën, in ons DNA gerepareerd worden

Dat betekent dat we toekomstige geen drager zijn van een erfelijke ziekte en het krijgen van een ernstige ziekte voorkomen kan worden. Gentherapie geneest van een erfelijke ziekte, want door het aanpassen van de kiembaancellen wordt de erfelijke ziekte verwijdert uit het DNA. Alle kinderen die daarna worden geboren zijn genezen van deze erfelijke ziekte.

Wat er gebeurt

De uitkomsten zullen beschreven worden in artikelen die voor iedereen te begrijpen is. Ook zullen de uitkomsten geanalyseerd worden om zo de maatschappelijke discussie op gang te brengen

Wat gebeurt er met de uitkomsten van dit onderzoek?